Ek ödemeler adaletli yapılmalıdır

Bu karar, Sağlık Bakanlığı personeli ile birlikte kullanım ve işbirliği yapılan Bakanlık hastanelerinde görev yapan üniversite personelini kapsamaktaydı. Aile hekimliği birimleri ve üniversitelerde görevli sağlık çalışanları bu ek ödemenin kapsamı dışında bırakılmıştı. Bu durum kamu hastaneleri dışında çalışan hekimlerin Covid-19 hastalarına bakmaları ya da dolaylı olarak bu hastalık riski altında çalışmalarına rağmen ek ödemeden faydalanmadıkları için haksızlık olarak değerlendirilmişti.

Sağlık Bakanlığı 24.09.2020 tarihinde  “Covid-19 pandemisi nedeniyle “sağlık tesislerinde ek ödeme yapılmasına ilişkin usul ve esaslar” konulu genelge yayınlamış, ek ödemeleri 3 ay daha uzatmıştır.

Covid-19 için PCR testi yapılan mikrobiyoloji laboratuvarı, Covid-19 için ayrılmış poliklinik, servis, yoğun bakım, acil servislerde çalışan hekimlere aktif çalışma süreleri için tavan oranı %100, kalan süreler için ek tabloda belirtilen %50-17 arasından değişen ek ödeme yapılacaktır.

Tabip dışı sağlık hizmetleri sınıfı personelden; Covid-19 için ayrılmış poliklinik, servis, yoğun bakım, görüntüleme, acil servis, PCR testi yapılan mikrobiyoloji laboratuvarında çalışan ve görevlendirme yapılanlara çalıştıkları süre için tavan oranı %100, buralarda çalışmayanlara ek tabloda belirtilen %15-100 arasından değişen ek ödeme yapılacaktır. Buralarda görev yapanların görev yaptıkları süreler için tavan ek ödeme esas katsayısı 2 olarak alınacaktır.

Ayda en fazla 5 güne kadar yılda toplam 12 gün ve süt izninde geçirilen süreler, Covid-19 karantina süresi Başhekimlikçe belgelendirilirse hariç olup diğer izinler çalışılmayan gün kabul edilecektir.

Nitekim düzenlemenin mevcut performansa göre ödemenin altında kalması endişesi ile 2 maddede normal performansa göre ödemenin kurumlarca ayrıca hesaplanması gerektiği ifade edilmiştir.

Bir önceki ödeme tüm hekim dışı unvanlar %100 kapsamına alınmışken bu düzenleme Covid-19 ve Covid-19 dışı şeklinde ifade edilmiş; Covid-19 dışı personele de unvana göre ödeme oranlarında ayrıma gidilmiştir.

İlk düzenleme tabip grubunda 11 grupta değerlendirilmiş; bu düzenlemede 19 gruba ayrılmıştır. Hekim dışı personel ilk düzenlemede tek grupta toplanmış; yeni düzenlemede 11 gruba ayrılmıştır.

İlk düzenlemeye göre bu düzenlemede tüm unvanlarda ödeme oranı düşürülmüştür.

Hem sabit ödeme, hem de performansa göre ödemenin vergi diliminin artması nedeniyle ilk üç aylık ödemeye göre %10 ila %20’lik bir kayba neden olacaktır.

Yine tavan ödeme oranının düşürülmesiyle ilk üç aya göre ele geçen paranın %30 – %40 kadar düşmesine neden olacaktır.

Vergi dilimi ve oranların düşürülmesi kaynaklı ilk üç ay uygulamasına göre mağduriyet yaşayan ve hiç ek ödeme almayan çalışan sayısı artacaktır.

Düzenlemenin tek avantajlı sınıfı din hizmetlerinde görev alanlar olmuştur. Bu hizmet sınıfında görev yapanlar sağlık hizmetleri sınıfından daha iyi düzeyde maaş alırken ek ödeme olarak en riskli sınıfta görülüp %100 ek ödeme verilmiştir.

Mevcut düzenleme Sağlık Bakanlığı yataklı kurumlarında sağlık hizmetleri sınıfında görev yapan 640 bin personelin ancak %5-10’unun %100 ek ödeme alacağını ortaya koymaktadır. Kamuda çalışan hekimler bundan faydalanırken, üniversite hastaneleri kendileri düzenlemeye gitmekte, özel hastanelerde çalışan hekimlere fayda sağlamamaktadır. Aile hekimlerinin ödemesinin özellikli hizmet oranına indirgenmesi parça başı ödeme şeklinde kademelendirilmiştir. Bu genelgede öncekinden farklı olarak aksine Covid-19 ile mücadelede tabip dışı sağlık personelinin oranlarında tabiplere göre daha fazla artış sağlamıştır. Örneğin; Genel İdare Hizmetleri %89, Yardımcı Hizmetler – Din Hizmetleri %100 oranında ödeme planlanmıştır.

İl Sağlık Müdürlüğü, İlçe Sağlık Müdürlükleri, AÇSAP gibi birimlerde sadece filyasyon ekibi, tanı laboratuvarı, 112 acil istasyonlar, yurtlarda görev yapanlar ve İl ve İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulu’nda görev yapan personele verilmiş olup, diğer tüm çalışanlar kapsam dışında tutulmuş ve ödeme kapsamına dahi alınmamıştır.

İl Sağlık Müdürlüğü’nde görevli personelin hiç biri ücretten yararlandırılmamış, yine İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde görev yapan personel kapsam dışında tutulmuştur.

Bu düzenleme ile birinci basamak hizmetler (aile sağlığı merkezleri ve 112 dışındaki kurumlarda) ancak %5’nin kapsam içerisinde ve %100 tavandan ek ödemeden faydalanacağı görülmektedir.

İlk düzenlemeye göre daha fazla personel kapsam dışı bırakılmıştır.

Devlet ve üniversite hastanelerinin yabancı ilaç firmalarına olan 2.43 milyar dolarlık borcu nedeniyle. Uluslararası ilaç ve görüntüleme firmalarının hükümete borçlarını “öde yoksa ilaç ve tıbbi cihaz satışını durdururuz” resti sonucu hükümetin kaynak arayışını sağlık emekçilerinin haklarında gaspa yöneltmiştir.

Daha önceden de belirttiğimiz gibi ek ödemelerle ilgili yapılması gereken, tüm sağlık çalışanlarına hak ettikleri ücretin verilmesi ve yapılan tüm ödemelerin emekliliğe yansımasıdır. Covid-19 ile mücadelede çalışanların ücretleri için ve geçmişe yönelik yapılmış olan haksızlıkların telafisi açısından planlama yapılarak ek bütçe oluşturulması, ortaya çıkan ve sonrasında oluşabilecek adaletsizlikleri kısmen giderecektir. Hekim ve tüm sağlık çalışanlarının hak ettiği maddi desteğin, ücretlerin düzenli ve adil ödenmesi esas talebimizdir.

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi