Bilindiği gibi Sağlık Bakanlığı, aile hekimliği, kamu ve özel hastaneler, muayenehaneler dahil özel sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların sağlık da dahil kişisel bilgilerini merkezi olarak toplayacak bir sistem kurmuştur.
17 Kasım 2012 tarihinde ‘Sağlık net 2 veri gönderimi’ başlıklı bir Genelge göndererek muayenehane ve özel sağlık kuruluşları da dahil olmak üzere sağlık hizmeti verilen her yerden hastaların bilgilerini merkezi sistemle kendisine göndermelerini istemiştir.
TTB tarafından bu uygulamanın değiştirilmesi istenmiş, kabul edilmemesi üzerine Genelge’ye karşı Danıştay’da iptal davası açılmıştır. Danıştay 15. Dairesi 12.6.2014 günü E. 2013/2084 sayı ile bu uygulamanın yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Kararda Sağlık Bakanlığının kamu ve özel sağlık kuruluşlarından özel hayatın gizliliği kapsamındaki bilgileri toplamasının hukuki dayanağının bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda Bakanlığın ileri sürdüğü 663 sayılı KHK’da, Aile Hekimliği Kanunu’nda ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Yasasında yer alan hükümlerin böyle bir uygulamaya dayanak oluşturamayacağı saptanmıştır.
Danıştay, 2013 yılında yeniden düzenlenen 663 sayıl KHK’nin 47. maddesine dayanarak, hastaların kimliklerini kişisel bilgilerini, bu kapsamda özel hayatlarını ortaya koyan bilgilerin toplanamayacağını özellikle belirtmiştir. Kararın gerekçesinde kişisel sağlık bilgilerinin hassas veri olarak kabul edildiği, bunların toplanmasının, işlenmesinin, kapsamının, koşullarının ve bu verilerin korunmasına ilişkin usul ve esasların Kanun’la ayrıntılı olarak belirlenmesi gerektiği, yine kanunda kişisel sağlık verilerine ilişkin sınırlamaların ortaya konulması gerektiği, bunları hukuka uygun bir biçimde Kanun’la düzenlemeksizin sağlık hizmeti alanların kişisel bilgileri ve bu kişilere verilen hizmete ilişkin bilgilerin toplanmasının, işlenmesinin ve paylaşılmasının hukuken olanaklı olmadığını belirtmiştir.(Danıştay kararı için tıklayınız)
Yürütmeyi durdurma kararında 663 sayılı KHK’nin 47. maddesinin tüm sağlık verilerinin kayıt altına alınmasını sağlayan ve bir veri tabanı sistemi şeklinde kurulan sağlık net 2 veri gönderim sisteminin işleyişine ilişkin tüm ayrıntıları kapsayan yasal bir düzenleme olmadığı ve buna dayanarak bu yönde işlem yapılamayacağı da hüküm altına alınmıştır.
Bilindiği gibi Sağlık Bakanlığı tarafından, aile hekimliği, kamu ve özel hastaneler, muayenehaneler dahil özel sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların sağlık da dahil kişisel bilgilerini merkezi olarak toplayacak bir sistem kurulmuştur. Bu kapsamda Bakanlık, 17 Kasım 2012 tarihinde ‘Sağlık net 2 veri gönderimi’ başlıklı bir Genelge göndererek bütün hekimler ve sağlık kuruluşlarından hastalarının bilgilerini merkezi bir elektronik sistemle kendisine gönderilmesini istemiştir.
Başta Türk Tabipleri Birliği olmak üzere Sağlık Meslek Birlikleri, Hekimler, Sağlıkçılar hastaların özel hayatlarına ilişkin bilgileri sır saklama yükümlülüğü kapsamında saklamakla yükümlüğü olduklarını, hastalarının rızası olmaksızın bilgilerinin zorla alınmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek bu uygulamaya karşı çıkmışlardır. Bu arada 663 sayılı Sağlık Bakanlığı’ma ilişkin Kanun Hükmündeki Kararname’nin 47. maddesine Bakanlığın sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların sağlık bilgilerini merkezi olarak toplamasına ilişkin bir hüküm konulmuştur. Bu hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. [1] Bu karardan sonra Bakanlık tarafından aynı hüküm 12.7.2013 tarihinde kabul edilen 6495 sayılı bir torba yasa ile tekrar yasalaştırılmıştır. Söz konusu hüküm de Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ndeki özel hayatın gizliliği hakkına aykırı olması nedeniyle Türk Tabipleri Birliği’nin de talebiyle Ana muhalefet Partisi tarafından Anayasa Mahkemesine iptal davası açılmıştır. Anayasa Mahkemesi tarafından bu talebin görüşülmesi beklenmektedir.
Türk Tabipleri Birliği olarak beklentimizin Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu ve diğer ilgili kurumların bütün işlemlerinin hastalar ile hekimler arasındaki güven ilişkisini zedelemeyecek, onların özel hayatın gizliliği hakkına ve sır saklama yükümlülüğüne saygı gösteren uygulamaları hayatı geçirmesi olduğunu, bu beklentimizin gerçekleştirilmesi için her düzeyde çaba göstereceğimizi paylaşırız.
Saygılarımızla
Türk Tabipleri Birliği
Merkez Konseyi